SAVAŞ AVRUPA TURİZMİNİ SARSTI

Ne kadar kaygan ve kırılgan bir zemin üzerinde ilerliyor dünya turizmi. Yanlış bir hareket yapıp düşmemek için çok çaba harcamak gerekiyor. Artık turizmi belirleyen sadece modern ve güzel oteller, uçsuz bucaksız sahiller, her köşesinden tarih, kültür fışkıran zenginlikler değil. Maalesef ve ne yazık ki değil !… Artık dünya genelindeki siyasi gelişmeler turizmin yönünü doğrudan belirliyor. Bu yüzden biz turizmciler turizmden ziyade dünya genelindeki siyasi ve ekonomik gelişmelere konstantreyiz. Dünyadaki gelişmeleri günlük takip ederek, ülkeleri tek tek inceleyerek, kendi verilerimiz doğrultusunda tutarlı ve mantıklı öngörülerde bulunmaya çalışıyoruz.

Hepimizin malumu  turizmde bu yılın kaderini Rusya ile olan krizin yönetilebilmesi oluşturuyor. Dünyaya 45 milyon turist göndererek, 36 milyar dolar katmadeğer üreten Rusya dengeleri değiştirebilecek kapasiteye sahip. Tayland’dan Meksika’ya, İtalya’dan, Tanzanya’ya dünyanın önemli bütün turizm destinasyonlarında Rus turistleri ve hatta onların yatırımlarını görmek mümkün.

Savaşın yaptırımlara dönüşmesi, bunun da AB ülkelerini kapsaması ile birlikte şubat ayından beri tek bir uçak Rusya’dan kalkıp, Avrupa’nın herhangibir alanına inmedi. Bunun AB ülkelerine verdiği hasar azımsanacak gibi değil.

‘bize ne bundan?’ demeyin, bunun birtakım sonuçları olacaktır: (tabii bugünlerde yaşanan ödeme , banka, hesap konularındaki sıkıntıların bertaraf edilmesiyle)

- Türkiye’ye hiç gelmemiş Rus turistlerin Türkiye’yi tanımasına vesile olacaktır,

-Kitle turizmine yönelmiş Antalya’nın ürününü özel ve farklı konseptlerde geliştirmesine katkı sağlayacaktır,

-farklı portföylerdeki, ödeme gücü olan Rus turist kişi başı turizm gelirinin artmasını sağlayabilir,

-Antalya dışındaki bölgelerin, batı Akdeniz ve Ege’nin devreye girmesine katkı verir,

- kültürel ziyaretlerin artmasına vesile olur.

O zaman kısa bir durum değerlendirmesi yapmakta fayda var:

24 şubat 2022 de AB, Rusya’ya karşı yaptırımları karara bağladı. Bu yaptırımlardan bir tanesi de bir liste ile belirtilen Rus vatandaşlılarının AB’ye seyahat yasağını ve AB ülkelerindeki hesapları ile mal varlıklarının dondurulması konusunu kapsıyor. Ayrıca Şubat ayı içinde AB ülkeleri Rus uçaklarına hava sahasını kapadı. Böylelikle Rusya-Avrupa arasındaki havayolu trafiği tamamen kesilmiş oldu.

Bu durum AB ülkelerinin turizm gelirlerini derinden etkiledi. Zira Rus turistler tercih edilen ve önemli ekonomik katkı sağlayan turistlerdi. Ruslara bel bağlamış, ancak yaptırımlar nedeni ile Rusların gidemediği Avrupa ülkeleri uyguladıkları ambargo ile bir kıskaca girdiler.  

Güney Kıbrıs ve Yunanistan ambargo yüzünden Rus turistlerin gelmemesinden en çok etkilenen ülkeler oldular. Pandemi öncesi yılda yaklaşık 600.000 turist ile Güney Kıbrıs turizminde ikinci büyük pazarı oluşturan Ruslar’ın eksikliği boş kalan oteller, iş yapamayan dükkânlar, kapısına kilit vurulmuş villalar ve yatlarda kendini gösterdi. Güney Kıbrıs turizm potansiyelinin %25 ini oluşturan Rusların gelmemesi, GSMH da %2 bir düşüş anlamına geliyor. Yunanistan’da da Adalar ve Anakaraya pandemi öncesi gelen 800.000 Rus turistin eksikliği her yerde ciddi bir şekilde hissediliyor.

Bulgaristan’da yazlıkları olan 350.000 Rus turistin ülkeye gelme şansı yok, aynı zamanda Ukraynalıların da gelmemesinin bu yaz Bulgaristan sahillerini boş bırakacağına benziyor.

Karadağ Rusların yazlıklarının yoğun olduğu ülkelerden, ancak ülkeye gelemeyen Ruslar yüzünden onbinlerce yazlığın boş kalacağı düşünülüyor. Tivat limanına demirlemiş sahiplerini bekleyen lüks yatlar da cabası.

2022 yılına 37 milyon turist hedefi ile başlayan İtalya’da Ruslar % 2,5 lik bir paya sahip. İtalya, Milano gibi yüksek segment destinasyonlarda alışveriş yapan, konaklayan turistleri mumla arıyor. Pandemi öncesi sadece Roma’ya 1 milyon Rus turist giderken, bu yıl ambargodan dolayı gelemeyen Rus turistlerden kaynaklanan ekonomik kaybın sadece Roma’da 150 milyon Euro olacağı bekleniyor. Ruslara konan ambargo ile birlikte lüks villalar, yatlar, zeytin bağları adeta çürümeye terk edildi. Varlıklarını yurt dışına çıkarabilen Oligarklar yıllardır yaşadıkları İtalya’ya belki de bir daha geri gelmemek üzere ‘Arrivederci’ diyerek veda ediyorlar.

Dünyanın en önemli kaplıcalarından biri olan ve adeta bir Rus şehri olarak bilinen Çekya’nın Karlsbad kaplıcaları da bu yıl boş kaldı. Zengin Rus turistlerin Pandemi öncesi bölgeye gelerek, ortalama 3 hafta  kaplıcalarda geçirmesi, bölgenin en  önemli gelir kaynağıydı. Yaklaşık 30 yıldır devam eden bu yoğunluk savaş ile birlikte tamamen bitti. Sadece kaplıca ve konaklama değil, şehrin esnafı için büyük önem taşıyan Rus turistlerin gelmemesi ile şehir ıssız bir hal aldı. Mayıs ayının sonunda bile şehirde yaklaşık 40 dükkan boş kaldı. Oteller günlük birkaç oda ile günü geçirdiler.

Pandemi ve savaş öncesi 1,3 milyon Rus ve Ukraynalı turistin tatile gittiği İspanya, savaştan nasibini fazlasıyla aldı. Günlük 175 € harcamayla İspanya’nın en tercih ettiği turistlerin başında gelen Rusların olmaması İspanya ekonomisini olumsuz etkileyecek. Bir dönem Ruslara ‘gelmeyin artık !’ diye bayraklar asan İspanyollar, şimdilerde Rus turistleri mumla arıyorlar.

Akdeniz’de Ruslar artık neredeyse sadece Antalya sahillerindeler…

Mayıs ayının ortasından itibaren Rusya’dan Türkiye’ye uçuşlar artmaya başladı. Mayıs ayında ortalama günde 40 olan uçuş sayısı haziran ile birlikte ortalama 65 e çıktı. Haziran ayının ilk haftasında Antalya’ya 452 uçuşla 100.000 Rus turist geldi. Türk Hava yollarının da dahil olduğu 10 uçak şirketi Rusya’nın çeşitli şehirlerinden turistleri Türkiye’ye getiriyor. Yılın ilk beş ayında 378 bin Rus turist Antalya’ya geldi. Geçtiğimiz yıl aynı dönemde 300 bin olan gelişler, pandemi yılı olan 2020 yılında 145 bin idi yılsonuna kadar Antalya’ya 2 milyonun üzerinde Rus misafirin geleceği öngörülüyor. Daha da önemlisi bugünlerde Avrupalılar ile Rusların yoğun bir şekilde tatil yaptıkları tek yer neredeyse Antalya oldu.

Hedef Ruslar’ı kaybetmeden, Avrupa’yı tekrar kazanmak…