Turizmin ve turizmcinin sesi

Personel turizm sektöründen kaçıyor

Emin Demir

Pandemi bana göre en fazla turizm sektörünü vurdu.

Pandeminin çıkışıyla birlikte zaten büyük sorun olan turizm personelinin tedariki daha da artarak içinden çıkılmaz bir hal almaya başladı.

Turizmde çalışan kalifiye olsun, olmasın tüm personel fırsatını bulduğu anda sektörü ter ediyor.

Pandemi döneminde Kısa Çalışma Ödeneği ile personelin bir kısmı az da olsa parasal olarak işsiz kaldığı dönemde desteklendi.

Ama sezonluk çalışan binlerce çalışan yaklaşık 2 yıl tek kuruş destek almadı. Bu personel ise yaşamını sürdürebilmek için önüne çıkan fırsatı değerlendirdi. Ya da anasının babasının eline baktı.

Turizm sektöründen kaçan personelin büyük kısmı lojistik şirketlere girdi. Burada hem daha fazla kazanıyorlar hem de 12 ay çalışma olanağı buluyorlar. 6 - 8 ay arası çalılışıp 4-6 ay arası evde parasız oturmak yerine 12 ay çalışma ve daha fazla maaş cazip geliyor.

Bazı personel ise son zamanlarda çığ gibi artan Call centerlerde kendilerine iş buldular. Call centerde iş bulanlar genelde turizm sektörünün kalifiye personeli oldu. Çünkü bu personelin çoğu dil biliyor ve işinde ustalaşmış.

Turizm personeli sektörü neden terk ediyor?

Kim ne derse desin turizmden hemen hemen herkes para kazanıyor. Düzgün yönetilen oteller ve acenteler yılın toplamına bakıldığında zarar etmiyor.

Ancak turizm sektöründeki bir çok patronun daha fazla para kazanma hırsı personeline bakış açısını değiştiriyor. Patronlar biraz kriz çıktığında ilk iş olarak en büyük gider kalemini oluşturan personelden tasarrufun yoluna gidiyorlar.

Ama patronlar turizm gibi hassas bir sektörde iş yaptığını unutuyorlar. Turizm bir hizmet işidir. Hizmeti de personel yapar. Siz istediğiniz kadar çok lüks otel yapın. Hizmet veremiyorsanız o oteliniz sıradan bir işletme olursunuz.

Milyonlarca Dolarlık yatırım yapıyorlar. Hiç bir lüksten kaçınmıyorlar ama hizmeti verecek olan personeli mümkün olduğunda az kullanmaya, onlara daha z ödeme yapmanın yolunu bulmaya çalışıyorlar.

Ama personel topraktan yetişmiyor. Eskiden ekmek aslanın ağzında deniyordu. Şimdi kalifiye personel aslanın ağzında. O'na sahip olmak bu kadar zor oldu.

Kalifiye personel yetişmiyor. Kalifiye personel hep komşu tesisin personeli ayartılarak bulunmaya çalışılıyor.Bir kaç işletme hariç maalesef durum böyle.

2022 yılında turizm sektörünün en büyük sorunu bana göre personel olacak. Tesisler personel bulmakta büyük zorluklar yaşayacaklar. Bulamayanlar elindeki kadro ile hizmet vermeye çalışacaklar. Bu da hizmet kalitesini, dolayısıyla müşteri memnuniyetini azaltacaktır.

Seyahat Acenteleri Yöneticleri Derneği (SAYD) Başkanı Mehmet Gem, 400 bin turizm personelinin sektörü terk ettiğini belirtti. Antalya'da ise durum daha vahim. Aldığım duyumlara göre Antalya'da turizm sektöründen uzaklaşan personel Antalya'yı da terk etmeye başlamış.

Artık Kültür ve Turizm Bakanlığı ile turizm sektörü işverenleri başbaşa gelip personelin sektörde kalıcı olması için çare üretmesi gerekiyor.

Şu anda turizm sektörü Kırgızistan, Türk Cumhuriyetleri, Nepal hatta Afrika ülkelerinden gelecek sezonluk personele umut bağladı.

Ancak dövizin her geçen gün Türk Lirası karşısında değer kazanması yabancı personel tedariğini de zora sokuyor. Belki bu yılı yabancı personel ile atlatabilirler ama daha sonraki yıllarda çok daha büyük zorluklarla karşılaşılabilir.

Yapacak tek şey var. Turizm personeli 12 ay çalıştırılmalı. Ücretleri de iyileştirilmeli.

Bu da ancak patronların biraz daha az kazanması ve devletin ise personel üzerindeki vergi yükünü azaltması ile mümkün olur.

Unutmayalım ki ülke olarak turizmden gelecek dövize ihtiyacamız büyük. Bu dövizide personel olmadan sadece otellerle, acentelerle kazanamayız.

Sektör mutlaka personel sorununu çözmeli.