2022 YILINA MERHABA DERKEN

Dr. Batuğhan KARAER

Antalya’da günlerdir kapalı ve yağışlı havaların ardından yeni yılın ilk günlerinde güneşli bir bahar havası ile karşılaşmak bizlere bu yılın daha güzel geçeceğini haber veriyor sanki. İşlerimin yoğunluğu nedeniyle uzun zamandır yazma imkanım olmuyordu. Ama yeni yılın başında hem sizlerin yeni yılını kutlamak hem de geride bıraktığımız yıla bakmak ve 2022’ye ilişkin beklentilerin üzerinde durmak istedim. Yeni yılınız kutlu olsun. Umarım yeni yılda her şey gönlünüzce olur.

Pandeminin ardından gelen 2021 yılını turizm ve havacılık sektörü olarak beklentilerimize yakın tamamladık. 2019 yılına henüz ulaşamasak da 2020 yılının oldukça üzerinde sayılarla bitirdik 2021 yılını. İlerleyen günlerde yayınlanacak verilerin tamamlanması ile birlikte 2021 yılı sonuçlarını tüm yönleri ile değerlendirmeye çalışacağız.

Airport Haber’in Antalya Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’nden aldığı veriler üzerinden yapmış olduğu değerlendirmede “Antalya’ya 2021 yılı 30 Aralık itibarıyla toplam 9 milyon 81 bin 502 yabancı turist geldi. 2020 yılına göre gelen turist sayısında %164'lük artış yaşandı. 2019 yılının aynı döneminde 15 milyon 211 bin turist sayısına ulaşan kent, bu yıla göre %40'a yakın kayıp yaşadı. Milliyetlere göre dağılıma bakıldığında, ocak-kasım aylarını kapsayan 11 aylık dönemde Antalya'ya en çok turist 3 milyon 543 bin 314 ile Rusya'dan geldi. Toplam turist sayısında Rus turistlerin payı %41 olurken, 1 milyon 268 bin 362 turistle Ukrayna, 1 milyon 223 bin 158 turistle Almanya ve 412 bin 978 turistle Polonya takip eden ülkeler olduğu” belirtiliyor. https://www.airporthaber.com/havacilik-haberleri/antalyaya-turist-yagdi.html Geçtiğimiz yılları dikkate aldığımızda sayılar isteneni veremese de dünya turizmine ve yaşanan bunca olumsuzluğu baktığımızda oldukça iyi bir yıl geçirdiğimizi de söyleyebilirim.

Ülkemiz genelinde ise Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy 2021 yılında, 29 milyon yurt dışı ziyaretçi sayımızın ve gelirimizin de yaklaşık 24 milyar ABD Doları olduğunu açıkladı. Bu verilerde 2020 yılından (16 milyon ziyaretçi ve 12 milyar ABD Doları gelir) daha iyi ama 2019’un (51 milyon ziyaretçi ve 34,5 milyar ABD Doları gelir) gerisinde olduğumuzu bize gösteriyor.

Son iki yılda, bazı ürünlere olan talebin artması, arz eksikliği ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalar, imalata dönük faaliyet gösteren firmaları daha avantajlı bir konuma getirdi. Hizmete dayalı sektörler ise kayıplar yaşadı. Pandemi sürecinin ikinci yılını yaşadığımız 2021 yılında dünya genelinde, ekonomik büyümede ve enflasyonda artışlar yaşanırken, imalat sektörüne ilişkin öncü göstergelerden olan Satın alma yöneticileri endeksi (Purchasing Manager Indexi_ PMI) verileri de birçok ülkede olumlu yönde seyretti. Son zamanlarda da başta gelişmiş ülkeler ve Çin olmak üzere Hizmet PMI verilerinde olumlu yönde sinyaller gelmeye başladı. Kış döneminde yaşanan omikron vakaları nedeniyle gelebilecek kısıtlamalar bu endeksi olumsuz etkileyebilecek olsa da yeni virüsün yayılma hızının yüksek ama ölümcül etkisinin düşük olması pandeminin sonuna yaklaşıldığı izlenimini doğruyor birçok çevreye. Umarız daha etkili ve hızlı yayılan bir virüsle karşılaşmayız. Dünya bu beklenti ile tedbiri de elden bırakmadan geleceğe umutla bakıyor.

Sonuç olarak imalatta yaşanan toparlanmanın bu yıl hizmet sektörüne de yansımasını bekliyoruz. Geçen yıl mallara olan talebin bu yıl hizmetlere doğru akmasının en büyük yansımasını da turizm sektöründe görmeyi umuyoruz. Belki de bu yıl bazı destinasyon ve dönemlerde rezervasyon taleplerine tam anlamı ile cevap verilemeyecek.

Turizmin beklentilerimizin üzerinde canlanması halinde, acaba alt yapımız, kapasitemiz ve her şeyden önce yeterli insan kaynağımız cevap verebilecek mi talep artışına? Bu soruya alt yapı ve kapasite ile ilgili olarak olumlu cevaplar bulabiliriz belki ama insan kaynağı açısından durum hiç de öyle değil. 2020 yılında düşen turizm gelirimiz nedeniyle işini kaybeden birçok kişi oldu ve bu kişiler sektör değiştirmek zorunda kaldılar.

Nitelikli kişiler başka sektörlere kolaylıkla geçip yeniden iş düzenlerini kurabildiler. Bu kişiler kısa zamanda yeniden sektörlerine geri dönerler mi bilemiyorum ama turizm sektörümüz orta ve uzun vadede büyük bir sorunla burun buruna. Pandemi döneminde sektörümüzdeki birçok firma, finansal sorunlar veya başka sebeplerle insana yatırımdan vazgeçtiler ya da vazgeçmek zorunda kaldılar. Yeniden ayağa kalkmaya çalışan sektörümüzdeki insan kaynağı eksikliğini acilen ele almamız gerekiyor. Bu nedenle dünyada büyüme arifesinde olan turizm sektöründeki elde ettiğimiz kazanımların gerisine düşme riskimiz söz konusu.

Finans Derneği’nin yürütmüş olduğu video konferanslardan birine konuk konuşmacı olarak Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin’i davet etmek amacı ile Basın Danışmanı Belma Toprak ile görüşme şansım oldu. Müberra hanımın da ilk fırsatta böyle bir etkinliğe katılmaya sıcak baktığını ve turizm sektöründe özellikle nitelikli insan kaynağı konusunun da değerlendirilmesini istediğini Belma hanım bana iletti. Umarız ilk fırsatta bu etkinliği gerçekleştirme şansımız olur ve konuyu tüm yönleri ile değerlendirme imkanı buluruz.