Yine yeniden enflasyon

Dr. Batuğhan KARAER

Pandemi sonrası tüm dünyanın ortak sorunu olan enflasyon artmaya devam ediyor. Başta ABD Merkez Bankası FED olmak üzere birçok ülke merkez bankası ve ekonomist enflasyonun geçici olduğunu düşünüyorlardı. Piyasalar bu açıklamalar ile yön bulmaya çalışıyor ve olumlu bir seyir izliyordu. Ancak artan emtia ve enerji maliyetleri ile arz yönlü sıkıntılar Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi enflasyonun daha da artmasına sebep oldu. FED Başkanı Jerome Powell ve ABD Hazine Bakanı Janet Yellen enflasyon konusunda yanıldıklarını da açıkça itiraf ettiler.

ABD'de yıllık tüketici fiyatları haziran ayında %9,1’e yükselerek son kırk yılın en yüksek değerine ulaştı. Açıklanan enflasyon oranının ardından uzmanlar, ABD Merkez Bankası FED’in 100 baz puan faiz artırımına gidebileceğini belirtiyorlar.

Merkez bankalarının hızla artan enflasyonun üstesinden gelme çabalarının küresel ekonomiyi olumsuz yönde etkileyebileceği endişeleri de başka bir sorun. Özellikle FED açık bir şekilde enflasyonla mücadelenin en öncelikli konusu olduğunu ve makul bir seviyeye inene kadar (%2) enflasyonla mücadeleyi bırakmayacağını ve büyüme konusunun sadece merkez bankalarının sorunu olmadığını açık bir şekilde ifade etti.

Finans Derneği’nin bültenlerinden de görülebileceği üzere, ülkelerin büyüme verilerine ilişkin sonuçlarda beklentilerin altında kalıyor. Başta Çin olmak üzere birçok ülkede yavaşlama eğilimi gösteren veriler, büyüme endişelerini daha da körüklüyor. Çin ekonomisi 2.çeyrekte yıllık bazda %1 olan beklentilerinin altında %0,4 büyüdü.

Anadolu Ajansı’nın haberinde Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, son göstergelerin zayıf bir ikinci çeyreğe işaret ettiğini belirterek, 2022 ve 2023 yılları için küresel ekonomik büyüme tahminlerinde daha fazla düşüşün öngörüldüğünü ifade etti. Georgieva, önemli ölçüde kararan küresel bir ekonomik görünümle karşı karşıya olunduğunu belirtti. IMF'nin nisan ayında bu yıl ve gelecek yıla ilişkin küresel büyüme tahminini yüzde 3,6'ya düşürdüğünü ve olası aşağı yönlü riskler göz önüne alındığında bunun daha da kötüleşebileceği konusunda uyardığını anımsatan Georgieva, "O zamandan bu yana bu risklerin birçoğu gerçekleşti ve dünyanın karşı karşıya olduğu krizler yoğunlaştı." değerlendirmesinde bulundu.

FED’in diğer merkez bankalarının faiz artırımları başta petrol fiyatları olmak üzere emtia fiyatları üzerinde baskı kurmaya başladı. Petrol mart ayındaki seviyelerine gerilerken, diğer emtialarda da fiyat düşüşleri yaşanıyor. Gelecek dönemde merkez bankalarının faiz artırım kararları fiyatların daha da düşmesine yol açacağa benziyor. Bir yandan büyüme endişeleri bir yandan yüksek enflasyon arasında kalan dünya ekonomileri resesyona girmeden bu sorundan kurtulabilecek mi hep birlikte göreceğiz.

Tüm bu gelişmelerin sonucunda turizm sektörümüz kısa vadede enflasyonun yüksek olması nedeni ile maliyet artışlarının baskısı altında kalmaya devam edecek. Sektör karlılığını ancak kurların artması halinde sürdürebiliyor. Gelecek dönemlerde kurların artışının yavaşlaması sektörün karlılığını da olumsuz yönde etkileyecektir.

Orta vadede ise ekonomilerin yavaşlaması ve hatta resesyona girmesi gelecek dönemlerde beklenen turist sayısı ve gelirini ister istemez olumsuz yönde etkileyecektir. Henüz yaraları sarma aşamasında olan ve 2019 rakamlarını yakalamaya çalışan sektörümüz için başta Avrupa ekonomisi ve dünya ekonomilerindeki gelişmeleri yakından takip etmemiz gerekiyor. Özellikle Avrupa’da olası bir resesyona karşı başta devletimizin kurumları, sivil toplum kuruluşları, üniversitelerimiz ve şirketlerimizin bir araya gelerek nasıl bir strateji ortaya koymamız gerektiği konusunda şimdiden düşünmeye başlamamızın yararlı olacağını değerlendiriyorum.