Sürdürebilirlik ve Aşırı Turizm!

Turizm Gündeminde yıllardır gündem daima; Sezonda kaç milyon kişi geldi, gelenler kişi başı ne kadar gelir bıraktı, kaç tane yeni beş yıldızlı tesis açıldı ve gelecek sezonlarda beklenen rakam tahminlerini okuyor ve duyuyoruz. Ancak kontrolsüz büyümenin tehlikelerinden çok bahis edilmiyordu.

En son Turizm Kongresinde Turizm Bakanımızın Mehmet Nuri Ersoy un yaptığı konuşmada 2023 yılından itibaren Güvenli ve Sürdürülebilir Turizm Sertifikasyonuna başlanacağını söyledi. 42 kriterden 14 kriter zorunlu olacakmış ve sertifika alan tesisler Banka borçlarında indirim ve öncelikli rezervasyon alınacağı söyleniyor.  Umarım City Tax uygulaması gibi ucu açık maddeler kalmaz ve layığı ile uygulanır!

Teknolojiyle birlikte ulaşım ve iletişim imkanlarının çok geliştiği günümüzde, turizm giderek büyüyen bir sektör. Tatilin artık temel bir ihtiyaç olarak görüldüğü gelişmiş toplumlarda seyahat eden kişi sayısı giderek artmakta. Turizmin yaygınlaşması ve geniş kitleler tarafından benimsenmesi çevresel kaynaklar üzerindeki etkisini de tartışmaya açmış ve sürdürülebilir turizm yaklaşımını gündeme getirmiştir.

Sürdürülebilir turizm, turizmin günümüzdeki ve gelecekteki ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini tüm detaylarıyla göz önünde bulundurur. Bu, ziyaretçilerin, sektörün, ekolojik dengenin ve ziyaretçileri ağırlayan toplulukların ihtiyaçlarını belirleyerek buna cevap veren bir turizm yaklaşımıdır.

Turizmin gelişmesinde kilit rol oynayan çevresel kaynakların en doğru şekilde kullanımını savunur, ekonomik dengeyi, doğal mirası ve biyolojik çeşitliliği gözetir.

Ev sahibi toplulukların, kültürel mirası ve geleneksel değerlerini korur, kültürler arası hoşgörü ve anlayışa destek olur.

Turizm , olağanüstü olumlu ekonomik sonuçlar doğuran , istihdam ve ekonomik kazançta dünyanın en önemli kaynaklarından birisidir. Öte yandan, çok karmaşık bir sektördür ve bazen çıkarları çatışan çok sayıda paydaş sektörde yer alır; bu da kaynakların doğru ve adaletli kullanımını gerektirir. Turizmin nasıl yönetildiğine bağlı olarak çok olumlu sonuçları olabilir. Sürdürülebilir turizm destinasyonların sosyal, kültürel, ekonomik, çevresel ve politik gelişiminde pozitif rol oynar ve pek çok ülke ya da topluluk için önemli gelişme fırsatları doğurur. Kontrolsüz turizm gelişimiyse doğal kaynaklar, tüketim davranışları, kirlilik ve sosyal sistemler bakımından yıkıcı etkiler yaratabilir. Sürdürülebilir planlama ve yönetim ihtiyacı sektörün ayakta kalması için yaşamsal değerdedir.

Çevresel Etkiler: Doğal ya da insan eliyle şekillendirilmiş çevrenin kalitesi turizm için vazgeçilmezdir. Turistler gidecekleri destinasyonları seçerken öncelikle doğal, mimari ya da kültürel güzelliğini göz önünde bulundurur. Öte yandan, turizmin çevreyle ilişkisi karmaşıktır. Sektördeki pek çok faaliyet çevre üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.

Yolların ve havalimanlarının yapılması, büyük oteller ve tatil köyleri gibi tesisler, restoranlar, golf sahaları ve marinalar turizmin en baştaki varlık nedeni olan doğal kaynaklara zarar verebilir. Turizm, doğru yönetildiğinde bu kaynakların tükenmesini değil en iyi şekilde korunarak gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayabilir.

Turizm sektörü ev sahibi ülkelere ve turistlerin geldikleri ülkelere önemli miktarda ekonomik fayda sağlar. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde belli bölgelerin turizm destinasyonu haline gelmesi ekonomik kalkınmayı ciddi anlamda hızlandırır. Su ve elektrik tüketiminden çöp üretimine, turizm tesislerinde kullanılan deterjanlara, yıkanan yastık ve havlulara ve tüketilen gıdalara kadar, sürdürülebilir turizm sektörel faaliyetlerin doğa, kültür ve sosyal doku üzerindeki etkilerini detaylıca ele alarak ekonomik gelişmeyle kaynakların doğru kullanımı arasında denge kurulmasını sağlar.

Türkiye’de, turizm büyük ölçüde doğal, kültürel ve tarihi miras üzerine kuruludur. Doğal güzellikler, temiz deniz ve kumsallar, outdoor aktivitelerine uygun doğal mekanlar, tarihi eserler, kültürel miras ve mutfak kültürü gibi ögeler Türkiye’nin turizm sektörünün bel kemiğini oluşturur. Dolayısıyla ülke ekonomisi için çok büyük önem taşıyan turizm sektörünün devamı için bu kaynakların korunması hayati önemdedir. Bu sadece ev sahibi toplulukların değil doğrudan sektörün kendi varlığı için de elzemdir.

Türkiye’de en önemli çevre sorunlarından birisi su kaynaklarının kirliliğidir. Ülkenin gelecekte ciddi bir kuraklık riski altında olduğu çeşitli çalışmalarla ortaya konmuştur. Turizm sektörü de konaklama tesislerinin atıkları ve su tüketimiyle bu durumda pay sahibi sektörlerden birisidir.

Aşırı Turizm

Dünyanın en hızlı büyüyen sektörlerinden biri turizm sektörüdür. Turizm; ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel birçok boyuta sahiptir. Turizm sayesinde birçok insana iş imkanı doğar ve hem turistik amaçlı seyahat edenler hem de bölge halkı için karşılıklı yeni kültürler tanıma fırsatı verir. Belirli destinasyonların belirli dönemlerde veya yılın her dönemi sahip olduğu çekici aktiviteler, ziyaretçilerin sosyal medya paylaşımları o destinasyonlarda turist akışının artmasını sağlar. Bu durum bazen o bölge ve yerel halk için olumsuz sonuçlar doğurur. Son yıllarda duymaya başladığımız aşırı turizm (overtourism) kavramı, belirli bir destinasyona çok fazla ziyaretçinin aynı zamanda gelmesi demektir. Bu durum yerel halkın yaşam kalitesini ve gelen ziyaretçilerin deneyim kalitesinin kötüleşmesine neden olmaya başlaması demek oluyor. Bunlara dünyadan örnekler olarak her yıl kapasitesinin üzerinde milyonlarca turist ağırlayan Venedik, Amsterdam, Roma, Barselona gibi şehirleri; Türkiye’den Kapadokya, Ayder Yaylası, Bodrum gibi dünyaca ünlü turistik destinasyonları verebiliriz.

Bir Destinasyonda Aşırı Turizm Belirtileri Nelerdir?

Turistik bir destinasyonda kira fiyatları yerel kiracıları maddi anlamda zorlamaya başladığında, daracık yollar turistik araçlarla sıkıştığında, yaban hayat korkutulduğunda, doğal ortamlar bozulduğunda, tarihi yapılar zarar görmeye başladığında, kalabalıktan dolayı turistik yerler ziyaret edilemediğinde, yeme-içme mekanlarında fiyatlar kat kat artığında ve bunlara benzer tüm şeyler o destinasyon için aşırı turizm işareti demektir.

Aşırı Turizm Nedenleri Nelerdir?

Seyahat sektörünün genel olarak sonuçlarının olumsuz etkilerini düşünmeden neredeyse tamamen büyümeye odaklanması, on yıllarca süren kontrolsüz büyümenin ardından pek çok destinasyonda turizmin faydasından çok zarar yaratmasına neden oluyor.

Aşırı turizmin hem turist hem buna maruz kalan destinasyon hem de burada yaşayan yerel halk için olumsuz sonuçları oldukça fazladır. Doğal ekosistemlerin yok olmasına, atık miktarının artmasına, yöre sakinlerinin buralardan kaçıp gitmesine, tarihi dokuların zarar görmesine, turistin de gittiği yerlerden keyif almamasına neden olur.

Aşırı Turizmi bir nebze olsun engellemek için alınabilecek bazı önlemler; Turistlere belli başlı turistik alanlar yerine hem bölge içinde hem bölge dışında farklı noktalar önerilebilir. Bölgeyi en çok bilinen popüler döneminden farklı olarak diğer dönemlerde de tanıtmak. Yeni ve farklı güzergahlar oluşturmak. Kalabalık turistik alanları araç trafiğine kapatmak gibi.

Evet, sanırım bundan sonraki hedef GSTC belgesini alarak kurumunuzu doğaya dost tercih edilen bir tesis yapmak olacak!