Prof. Dr. Jale İNAN

27 Şubat 2024 tarihinde gündemdeki bir haber kaynağında ve son satırlara doğru sene-i devriyesi olan 27 Şubat 2021 tarihinde Türkiye’nin ilk aktif kadın arkeoloğu Jale İnan'ın öldüğü haberini okuyordum. 

Haberde İnan’ın Perge ve Side antik kentlerini ortaya çıkaran kazı çalışmalarını yürüttüğünü, çıkarılan eserleri sergilemek için Antalya ve Side müzelerinin kurulmasına önayak olduğunu, Perge'de bulduğu Yorgun Herkül heykelinin kayıp üst yarısının Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nde sergilendiğini kâğıt üzerinde ispat ettiğini ve heykelin 2011 yılında Türkiye’ye iade edildiği yazıyordu.

Bu ismi hatırlıyor ama çıkaramıyordum. 

Büyük bir Türk aydınının, bilim insanının ve kadınının başarılarını birkaç satırda hızlıca okuyuvermiştim. 

Daima dile getirdiğimiz meselelerden değil midir?

“Bu topraklara değer katan insanları, yapılan güzel, büyük ve önemli işleri hatırlayamamak, saymamak…”

Ne acı! 

İşte onlardan biri de ben ve benim gibi konudan uzak kişilerin önemli bir ismi ve işleri atladığı anlardan biri.

Sorular…

2024 yılı Türkiye’sinde kadın iş gücünü katılmasını ballandıra ballandıra anlatmaya çalışan bizler… 

Geçmişte bize bölgemize değer katan ve kattıkları değerin halen ekmeğini yiyen bizler… 

Cevap ve örnek ise,

Prof. Dr. Jale İnan, 

Genç Cumhuriyetin bursuyla Berlin ve Münih Üniversitelerinde arkeoloji eğitimi almış ve doktorasını tamamlamış bir akademisyen. 

Türkiye'deki kariyerine İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde başlamış ve 1963 yılında profesör unvanını almış. 1975 yılında kürsü başkanı olmuş ve aynı yıl Antalya Bölgesi Arkeoloji Araştırmaları Merkezi Müdürü olarak devam etmiş, arkeoloji ve özellikle heykeltıraşlık alanında Türkçe ve yabancı dilde yayınlanan otuza yakın kitap ve makale ile bilim dünyasına büyük katkı sağlamış, bu çalışmaları sayesinde, arkeoloji eğitimine önemli katkılarda bulunmuş ve genç araştırmacıları yetiştirmiş bir şahsiyet. 

Side'de kazı yapan ilk kişi. 

Büyük fedakarlıklarla Apollon Tapınağını ayağa kaldıran kadın arkeolog Prof. Dr. Jale İnan'ı anmak ve onun önemli katkılarını hatırlamak gerekir. 

Tarihi, kültürel zenginlikleri, denizi ve güneşi ile her yıl binlerce yabancı ve yerli misafiri ağırlayan kendine hayran bırakan Side’nin tarihi kalıntılarını ortaya çıkarmak oldukça önemli bir sonuç ve büyük bir iş. 

Kazıları yarım kalmasın diye arabasını satmak, Side’de başlayan kazılarda haftalık ödenen kazı parası İstanbul'dan Antalya'ya gelinceye kadar köylülerin elinde rehine olmayı önermiş cesur ve hedef odaklı bir şahsiyet. 

Ailesinden para desteği alarak Side Müzesi’nin açılması, Apollon Tapınağı'nın ayağa kaldırılması büyük fedakârlık ve kararlılık. 

Bilmeyenler ve meraklısı için yazıyorum. 

Şu anda Manavgat Belediyesi tarafından Side'de adına yaptırılan bir parkta adı yaşatılmaktadır. 

Nur içinde yatsın. 

Rahmet ve dua ile…