Antalya yabancı sermayenin radarına girdi

.

FİKRİ CİNOKUR

ANTALYA – Dünyada turizm ve tarım, ultra lüks yat üretim üssü olarak tanınan Antalya, son yıllarda ülkelerinde yaşanan savaş ve siyasi kriz gibi nedenlerden uzaklaşmak isteyen ve başka ülkelerde yatırım yapmak isteyen yabancı sermayenin de radarına girdi. Son 5 yılda Antalya, Alanya ve Manavgat ilçelerinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı 7 bin 948’e ulaştı.

Üye sayısında Türkiye’nin dördüncü büyük kuruluşu olan 62 binden fazla üyesi bulunan Antalya Ticaret ve Sanayi Odası’na (ATSO) kayıtlı 6 bin 158 yabancı sermayeli şirket bulunuyor.

-Rus firmaları ilk sırada

Yabancı sermayeli şirketlerin ülkelere göre dağılımda ilk sırayı bin 217 şirket ile Rusya Federasyonu yer aldı.  Özellikle 2022 yılında Rusya - Ukrayna savaşıyla birlikte Rusya Federasyonu menşeili şirketlerin sayısındaki artış, bu ülkenin ilk sıraya yerleşmesine neden oldu.

Antalya’daki yabancı sermayeli şirketlerin bin 217’si Rusya, 765’i Almanya ve 675’i de İran sermayeli olarak faaliyet gösteriyor.

Yabancı şirket kurulumunda ilk beş sırayı, yüzde 8,1 pay ve 490 firma ile toptan ve perakende gıda dağıtımı ve pazarlaması, yüzde 7,8 pay ve 474 firma ile gayrimenkul sektörü, 446 firma ve yüzde 7,3 pay ile inşaat, 412 firma ve yüzde 6,8 pay ile seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri sektörü, 354 firma ve yüzde 5,8 pay ile tarımsal ürünleri ticareti sektörü yer aldı. 

-2023’de 792 firma kuruldu

2023 yılında Antalya’da 792 yabancı sermayeli şirket kurulurken ilk sırada Rusya (255), ikinci sırada Almanya (82), üçüncü sırada da İran (64) firmaları bulunuyor.

Geçen yıl kurulan yabancı sermayeli şirketlerin sektörel dağılımında inşaat faaliyetleri (71), bilişim sektörü (57),  restoran, yiyecek içecek ve eğlence hizmetleri sektörü (53) ilk 3 sırada yer aldı.

-Rusya-Ukrayna savaşı

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle her iki ülkeden çok fazla yatırımcı Antalya’da şirket kurarak faaliyetlerine devam etti. 2022 yılında Antalya’da bin 146 yabancı sermayeli şirket kuruldu. Rusya 378 firma ile birinci, İran 124 firma ile Almanya’da 113 firma ile üçüncü sırayı paylaştı.

Savaşın başladığı 2022 yılında Antalya’da yabancı sermayeli bilişim firmaları kuruluşunda adeta patlama yaşandı. Savaşla birlikte Antalya’da bilişim sektöründe faaliyet gösteren büyük çoğunluğu Rus olmak üzere 110 bilişim firması kuruldu. 2022 yılında kurulan yabancı sermayeli firmalar arasında bilişim sektörü (110) ilk sırada, gayrimenkul firmaları ikinci, tarımsal ürünlerin ticareti (79) üçüncü sırada yer aldı.

-Tarihi artış

ATSO Başkanı Ali Bahar, 2019 yılından itibaren Antalya’da son 5 yıl içerisinde toplam 3 bin 265 yabancı şirket kuruluşu gerçekleştiğini bildirdi. Bahar, ‘’Bu sayı tüm zamanlarda kurulan yabancı şirketlerin yüzde 53’üne denk gelmektedir. Yani özellikle son 5 yılda yabancı şirket sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır’’ dedi.

Özellikle Rusya-Ukrayna savaşının yaşandığı 2022 yılında bu iki ülke sermayeli şirket kurulumlarında çok önemli artış olduğunu ifade eden Bahar, şunları kaydetti.

‘’Bu yıllar arasında en düşük sayı pandemi yılı olan 2020 yılına ait iken özellikle Rusya – Ukrayna savaşının yaşandığı 2022 yılında Rus ve Ukrayna menşeili şirket sayısındaki aşırı artış oldu. 2022, en fazla yabancı şirket kuruluşunun yaşandığı yıl olarak tarihe geçirmiştir. Rusya-Ukrayna savaşı, yalnızca bu ülkelerden değil, Beyaz Rusya, Kazakistan, Özbekistan gibi ülkelerden de Antalya’ya bir göç dalgası yaratmıştır. Bu göç dalgası şirket sayılarının da aşırı şekilde artmasına neden olmuştur.’’

Bahar, son 5 yılda yabancı sermayeli şirket kuruluşunda toplam sayısının değişmiş olmasına rağmen ilk üç sıranın sürekli Rusya, Almanya ve İran arasında el değiştirdiğini söyledi. Ali Bahar, şöyle devam etti. 

‘’Son 5 yıl içerisinde kurulan 3 bin 265 yabancı şirketin 767’si yüzde 23,5 pay ile Rusya, 445 adet veyüzde 13,6 pay ile İran ve 378’i ve yüzde 11,6 pay ile Almanya menşeili şirketlerdir. Son 5 yılın sektöreldağılımında ilk sırayı 196 adet ile gayrimenkul faaliyetleri alırken, ikinci sırada 167 adet ile bilişim ve üçüncü sırada 144 adet ile inşaat faaliyetlerisektörü yer aldı. Bilişim sektöründe şirket artmasındaki en büyük pay, 2022’de kurulan Rusya sermayeli şirketlerin çok büyük bir kısmının bilişim sektöründe yer almasıdır.’’

-Alanya’da da yabancı sermayeli şirket sayısı arttı

Alanya’da da yabancı sermayeli şirket kurulumunda 2023 yılında önemli bir artış oldu. 2030 yılında Alanya’da 250 adet yabancı sermayeli şirket kurulurken toplam yabancı sermayeli şirket sayısı bin 668’e ulaştı. 

Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO) Başkanı Eray Erdem, şöyle konuştu. ‘’2023 Yılında bir önceki yıla göre yabancı sermayeli şirket sayısı 250 adet arttı. Şu anda toplam 1668 yabancı sermayeli şirket var. Bunların çoğunluğu emlak ve inşaat sektöründe yer alıyor. Ancak bizler hükümetimizin yabancı sermaye konusunda hassasiyet göstereceğini ve sektörün taleplerine olumlu karşılık vereceğine inanıyoruz.’’

Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası’na (MATSO) 2023 yılında 33 yabancı sermayeli şirket kurulumu gerçekleşti. Son 5 yıl içinde toplam 122 yabancı sermayeli şirketin kurulduğu Manavgat’ta 54 şirketle Almanlar birinci, 33 şirket ile Ruslar ikinci sırada yer alırken, İsveç, Belçika, Azerbaycan ve Ukrayna 4’er  şirketle sıralamada yer aldı.