Otel yöneticisi ve Turizmdays.com yazarı Volkan Şimşek, Noel kutlamalarının sanıldığı kadar kadim bir Hristiyan geleneği olmadığını, modern Noel algısının büyük ölçüde pazarlama stratejileriyle şekillendiğini söyledi. Şimşek, Noel Baba figüründen Nardugan Bayramı’na uzanan süreci tarihsel ve kültürel yönleriyle ele aldı.
Noel, Bir Pazarlama Hikâyesi Olarak Doğdu
Volkan Şimşek, günümüzde tüm dünyada büyük bir coşkuyla kutlanan Noel’in, 1900’lü yılların başında Hristiyan dünyasında bugünkü kadar merkezi bir öneme sahip olmadığını ifade etti. O dönemde Hristiyanlıkta en önemli dini bayramın Paskalya olduğunu belirten Şimşek, Noel’in küresel bir fenomene dönüşmesinde Coca-Cola’nın pazarlama stratejilerinin belirleyici rol oynadığını söyledi.
Şimşek, yaz aylarında yüksek satış rakamlarına ulaşan Coca-Cola, kış aylarında ciddi bir talep düşüşü yaşadığını vurgulayarak, ''Bu durumu tersine çevirmek isteyen marka, Noel’i merkezine alan yeni bir kampanya oluşturdu. 1931 yılında Coca-Cola, illüstratör Haddon Sundblom ile çalışarak bugün tüm dünyanın tanıdığı tombul, beyaz sakallı, güler yüzlü ve elinde Coca-Cola bulunan Noel Baba figürünü yarattı. Bu karakter, tarihin en başarılı pazarlama ikonlarından biri haline geldi'' dedi.
Şimşek, Noel Baba figürünün kökeni olduğunu, Santa Claus olarak bilinen bu figürün, Anadolu topraklarında yaşamış olan Aziz Nikolaos’tan esinlendiğini, Aziz Nikolaos’un mezarı ve kilisesinin Antalya’nın Demre ilçesinde bulunduğunu vurguladı.
Noel’in Ötesinde: Nardugan Bayramı
Volkan Şimşek, Noel kutlamalarında yer alan süslenmiş çam ağacı, hediyeleşme ve aileyle bir arada olma kültürünün, Orta Asya Türk geleneği olan Nardugan Bayramı ile benzerlik taşıdığına dikkat çekerek, şunları söyledi:
''İslamiyet öncesi Türk toplulukları tarafından 21 Aralık’ta, yani yılın en uzun gecesinde kutlanan Nardugan Bayramı, karanlığın aydınlığa yenilmesini simgeliyor. Bu tarihten sonra gecelerin kısalıp gündüzlerin uzaması “doğanın yeniden doğuşu” olarak kabul edildi. Nardugan Bayramı’nda kutsal sayılan akçam ağaçları süslenir, dallarına dilekler için kurdeleler bağlanır, hediyeler ağacın altına bırakılırdı. Evler temizlenir, yeni giysiler giyilir, şarkılar söylenir, oyunlar oynanır ve büyükler ziyaret edilirdi. Bereket için nar kırılır, nar taneleri evin içine dağıtılırdı. “Nardugan” kelimesinin anlamının ise “doğan güneş”.
“Değerlerimizin Farkında Olmalıyız”
Modern dünyanın, kadim kültürleri yeniden şekillendirerek küresel bir tüketim kültürüne dönüştürüldü. Amerikan rüyası burada da kendini göstermiştir. Bizim topraklarımızda ve kültürümüzde var olan değerler alınmış, yeniden paketlenmiş ve tüm dünyaya satılmıştır. Kendi değerlerimizin farkında olmalı ve onlara daha sıkı sarılmalıyız. Nardugan Bayramınız kutlu olsun.”