Ruslar gitti yabancı sermayeli şirket kuruluşu azaldı

FİKRİ CİNOKUR - ANTALYA – Rusya’nın Ukrayna’ya savaş ilan etmesinden sonra son iki yılda Antalya’da yabancı sermayeli şirket kuruluşunda patlama yaşanırken, ABD ve AB’nin yaptırımları sonrası, 2024’ün ilk 4 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yabancı sermayeli şirket kuruluşu yüzde 62,61 azaldı.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) verilerine göre, yabancı sermayeli şirket kurulumu bakımından Türkiye’nin ilk sıralarında yer alan Antalya’da 2024 Nisan sonu itibariyle 6 bin 190 yabancı firma faaliyet gösteriyor. Yabancı sermayeli şirket dağılımda 1212 şirket ile Rusya Federasyonu ilk sırada yer alıyor. Özellikle 2022 yılında başlayan Ukrayna – Rusya savaşı sonrasında Rusya Federasyonu menşeili şirketlerin sayısındaki artış, bu ülke kaynaklı şirketlerin ilk sıraya yerleşmesine neden oldu.

-Yaptırımlar etkiledi

Tarım ve turizm bölgesi olan Antalya’ya özellikle Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle büyük göç olmuş ve yabancı sermayeli şirket kurulumları da artmıştı.

Ancak, ABD ve Avrupa Birliği’nin yaptırımları, hayat pahalılığı ve kiraların yüksek olması gibi nedenlerden dolayı Antalya’da yaşayan orta ve üst gelir düzeyine sahip Rus vatandaşları başka ülkelere göç etmek zorunda kaldı. Rusların başka ülkelere göç etmesiyle birlikte yabancı sermayeli şirket sayısında da düşüş yaşandı.

Yılın ilk 4 ayında yeni kurulan yabancı şirket sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 62,61 azaldı. 2023 yılında 345 yabancı sermayeli şirket kurulurken, 2024’ün aynı döneminde ise sadece 129 yabancı şirket kuruluşu gerçekleşti.

30. ve AB’nin yaptırımları nedeniyle Rusların başka ülkelere göç etmesine rağmen yılın 4 aylık döneminde kurulan yabancı şirketlerin başında yüzde 16,24 pay ile Ruslar yine ilk sırada yer aldı. İkinci sırada yüzde 13 pay ile Almanlar, yüzde 10,26 ile Ukraynalı şirketler üçüncü sırayı paylaştı. Bu ülkeleri yüzde 7,69 pay ile Suriyeli, yüzde 5,98’er pay ile İran ve Azerbaycan şirketleri izledi.

-Rusya-Ukrayna savaşında rekor kırıldı

ATSO verilerine göre, 2019 yılından itibaren son 5 yıl içerisinde Antalya’da 3 bin 265 adet yabancı sermayeli şirket kuruluşu gerçekleşti. Bu sayı tüm zamanlarda kurulan yabancı şirketlerin yüzde 53’üne denk geliyor. Pandemi ve Rusya –Ukrayna savaşının da yaşandığı son 5 yılda yabancı şirket sayısında ciddi bir artış yaşandı.

ATSO’dan yapılan açıklamada, en düşük yabancı şirket kurulumunun 2020 yılı pandemi döneminde yaşandığı belirtildi. Açıklamada, şöyle denildi.

‘’Özellikle Rusya – Ukrayna savaşının yaşandığı 2022 yılında Rus ve Ukrayna menşeili şirket sayısındaki aşırı artış, 2022 yılını en fazla yabancı şirket kuruluşunun yaşandığı yıl olarak tarihe geçirmiştir. 2022 yılındaki Rusya-Ukrayna krizi, yalnızca bu ülkelerden değil, Beyaz Rusya, Kazakistan, Özbekistan gibi ülkelerden de Antalya’ya bir göç dalgası yaratmıştır. Bu göç dalgası şirket sayılarının da aşırı şekilde artmasına neden olmuştur. Bu nedenle esasında 2023 yılında, 2022 yılına göre ciddi bir azalış yaşanmış görünse de bunun nedeni 2022 yılındaki olağandışı artıştan kaynaklanmaktadır.’’

Antalya’da son 5 yılda kurulan yabancı şirket kuruluş sayısı değişmesine rağmen, Türkiye’nin bulunduğu coğrafyada yaşanan siyasal gelişmelere göre ilk 3 sıra Rusya, Almanya ve İran arasında el değiştiriyor.

-Rus bilişim şirket sayısı arttı

Son 5 yıl içerisinde kurulan 3 bin 265 yabancı şirketin 767 adedi (yüzde 23,5) Rusya, 445 adedi (Yüzde 13,6) İran ve 378 adedi (yüzde 11,6) Almanya sermayeli şirketler oluşturdu.

Son 5 yılın sektörel dağılımında yabancı sermayeli şirketlerde ilk sırayı 196 adet ile gayrimenkul faaliyetleri, ikinci sırada 167 adet ile bilişim sektörü, üçüncü sırada ise 144 adet ile inşaat faaliyetlerinde bulunan firmalar yer alıyor. Bilişim sektöründe şirket sayısındaki artıştaki en büyük pay, 2022 yılında kurulan Rusya menşeili şirketlerin çok büyük kısmının bu sektörde yer almasından kaynaklandı.

-Antalya’da 6 bin 190 yabancı sermayeli şirket var

ATSO’nun 2024 Nisan sonu itibari ile toplam 6 bin 190 yabancı sermayeli üyesi bulunuyor. Yabancı firmaların milliyet dağılımında ilk 5 sırayı 1212 firma ile Rusya, 765 firma ile Almanya, 672 firma ile İran, 302 firma ile Azerbaycan ve 288 firma ile Ukrayna sermayeli şirketler ilk sıralarda yer aldı.

Toplam yabancı firmaların sektörlere göre dağılımında ilk 5 sırada toptan / perakende gıda pazarlaması (497), inşaat faaliyetleri (466), gayrimenkul faaliyetleri (463), seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri (405) ve tarımsal ürünlerin ticareti (362) bulunuyor.

KUTU: 1

ATSO üye toplam yabancı firmaların milliyetlere göre dağılımı ilk 5 ülke şöyle:

Ülke Sayı %

1-Rusya: 1212 19,61 2-Almanya: 765 12,37 3-İran: 672 10,86 4-Azerbaycan: 302 4,87 5-Ukrayna: 288 4,63

KUTU: 2

2024 yılı ilk 4 ayında açılan şirketlerin milliyetlere göre dağılımı şöyle

Ülke Adet %

1- Rusya: 20 16,24 2- Almanya: 18 13,68 3- Ukrayna: 13 10,26 4- Suriye: 9 7,69 5- Azerbaycan 8 5,98 6- İran: 7 5,98