Sanayi ve turizm sektöründe personel savaşı başladı

FİKRİ CİNOKUR- Turizmdays.com – Tüm sektörlerde nitelikli eleman sorunu yaşanırken, yeni turizm sezonu için turizm işletmeleri en iyi personel arayışına yöneldi. Özellikle sanayi ve turizm sektörlerinde işletmeler arasında daha fazla ücret vererek birbirlerinden ‘personel kapma savaşı’ da hareketlendi.

Pandemi sürecinde çalışanlarını farklı sektörlere kaptıran başta turizm olmak üzere sanayi işletmeleri de, nitelikli eleman bulma konusunda büyük sıkıntılar yaşamaya başladı.

Nitelikli eleman konusunda sıkıntı yaşayan işletmeler de daha fazla ücret vererek diğer işletmelerden eleman temin etmeye çalışıyor. Personel kapma savaşı nedeniyle zaman zaman işletmeler arasında da sıkıntıya yol açıyor.

Antalya Organize Sanayi İş İnsanları Derneği (OSİAD) Başkanı Mehmet Atılgan, Türkiye'nin ekonomik kalkınmasında kritik bir rol oynayan Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB), son zamanlarda ciddi bir işgücü sorunuyla karşı karşıya kaldığını bildirdi.

Sanayi sektöründeki bu krizin, özellikle kalifiye işçi bulmada yaşanan zorluklar nedeniyle üretim kapasitelerinin tam kullanılamamasına yol açtığını ifade eden Atılgan, şunları kaydetti.

‘’İşverenler, mevcut işgücü piyasasındaki rekabetçi koşullar altında, diğer işyerlerindeki nitelikli elemanları daha yüksek ücret teklif ederek kendi kadrolarına katmaya çalışıyor. Bu durum, bir ‘personel kapma savaşı’nı da beraberinde getiriyor. Bu sektörler arası işgücü dengesizliğini daha da derinleştiriyor. Kalifiye eleman açığı, sadece işverenler için değil, ekonominin genel yapısı için de ciddi bir sorundur. Nitelikli işgücünün yetersizliği, üretim maliyetlerinin artmasına, rekabet gücünün azalmasına ve sonuç olarak ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden olabilir. Bu durum, Türkiye'nin küresel pazarlardaki konumunu zayıflatabilir ve işsizlik oranlarını artırabilir.’’

Eğitim sistemine yapılan yatırımların artırılmasının, kalifiye eleman açığının üstesinden gelinmesinde hayati öneme sahip olacağını vurgulayan Atılgan, şöyle devam etti.

‘’ Örnek, Antalya OSB'nde faaliyet gösteren Antalya OSB Teknik Koleji gibi kurumlar, sanayi sektörünün ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünü yetiştirmek için önemli bir rol oynamaktadır. Kurum içerisinde öğrencilerin yeteneklerine takiben ilgili branşların hem teorik hem de pratik derslerini alması ve kendilerini geliştirmesi bu maddenin örneklerinden birisidir. Bu tür eğitim kurumlarının sayısının artırılması ve mevcut programların güncellenerek sektörel ihtiyaçlara daha uygun hale getirilmesi, kalifiye eleman sorununa çözüm bulunmasında kritik bir adım olacaktır. Bu yaklaşım, hem mevcut işgücü piyasasındaki açığı kapatabilir hem de Türkiye'nin ekonomik büyümesine katkıda bulunabilir. İşgücü piyasasının daha esnek hale getirilmesi, işverenlerin kalifiye eleman bulmasını ve işe almasını kolaylaştırabilir. Bu kapsamda, işgücü mevzuatı gözden geçirilmeli ve yeni düzenlenme önem arz ediyor. Sektörel İşbirlikleri ve Ortak Eğitim Programları geliştirilmeli. Kamu ve özel sektör arasında, özellikle OSB'lerde faaliyet gösteren işletmelerle eğitim kurumları arasında işbirlikleri geliştirilmelidir.’’

Atılgan, kalifiye eleman açığının, sadece bir sektörün ya da bölgenin değil, Türkiye'nin genelinde ele alınması gereken bir sorun olduğuna dikkat çekti.

-Oteller eğitim bölümü oluşturdu

Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Hakan Saatçioğlu da personel ve nitelikli personel sıkıntısının pandemiden sonra çok belirgin hale geldiğini bildirdi. Her sektörde personel sıkıntısı yaşandığını vurgulayan Saatçioğlu, şöyle devam etti.

‘’Özellikle hizmet (turizm) de hepsinden daha çok sıkıntı yaşanmaktadır. Nitelikli personel bulmaktan vazgeçtik, hiç çalışmamış ve tecrübesi olmayanları bile turizm sektörü işe almaya kabulleniyor. Turizm sektöründe üst düzey yöneticiler konunun farkında ve sorunu kendilerinden başkasının çözemeyeceğinin de farkında. Hotelciler kendi işletmelerinde eğitim bölümü oluşturdu. Veya oluşturmak zorundadır. Mevcut eğitim bölümlerini de güçlendirmeye başlandı. Sektör temsilcilerimiz AKTOB ve POYD olarak olayın farkındayız. Turizm Meslek Liseleri ve üniversitelerde sıkı bir işbirliği ile ek saha eğitim ve dersleri vermeye başladık.’’

-Yabancı personel olmadan bu sorun çözülemez

Otellerin yabancı personel çalıştırmadan bu konuyu çözemeyeceğini ifade eden Hakan Saatçioğlu, ‘’Özellikle Kırgızistan, Özbekistan ve Kazakistan’dan eleman temin ederek bu zor günleri atlatmaya çalışıyoruz. Sıkı bir eğitim ile hızlı adaptasyon sağlamaya çalışıyoruz. Turizm sektörü her gecen yıl sadece Türkiye’de değil tüm dünyada zor eleman buluyor. Avrupa’daki otellerde bu ülkelerden personel temin etmeye çalışıyorlar’’ dedi.

-12 ay istihdam çözüme kavuşturulmalı

Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sil ise sektörde 12 ay istihdam konusunun mutlaka çözülmesi gerektiğini söyledi. Turizmin emek yoğun bir sektör olduğunu vurgulayan Sili, sözlerini şöyle sürdürdü.

‘’İnsana insanla hizmet verilen bir yapısı olması nedeniyle sektörümüzde her daim nitelikli personel ihtiyacı söz konusu. Türkiye’de hızla gelişen turizm nedeniyle personel ihtiyacının artmış olması ve akabinde pandemi sürecinde yaşanan nitelikli personel erozyonu bugün personel tedariki noktasında ki sorunun çok daha ciddi boyutlarda hissedilmesine neden oluyor. Özellikle kıyı kesiminde mevsimsellik arz eden turizm faaliyetlerinden dolayı, çalışanların 12 ay istihdam edilememesi insanların bu işi yaşamlarını idame ettirecekleri bir meslek olarak görememelerine neden oluyor.’’

Sili, öncelikle devlet ve sektörün ortak bir çalışma yaparak, maliyetlerin de kapalı olunan dönemlerde paylaşılması ile birlikte 12 ay istihdam konusunun çözüme kavuşturulması gerektiğini belirtti. Burhan Sili, şöyle devam etti.

‘’Burada önerimiz kapalı olunan dönemlerde SGK ve işveren paylarının sıfırlanması, ücretlerin ise işveren tarafından ödenmesi konusudur. Bu çalışan personelin 12 ay ücret alabilmesini, işsizlik oranının azalması bağlamında da işsizlik ödeneği gibi devlet tarafından yapılan diğer sosyal yardımların da azalmasını sağlayacaktır.’’

Turizm Okullarında teorik ve pratiğin aynı süreçte yapılabilmesinin önünün açıldığını belirten Burhan Sili, sözlerini şöyle tamamladı.

‘’Ancak bu daha da yaygınlaştırılmalı. Yabancı personel istihdamının azaltılabilmesi için turizm okullarında lisan eğitiminin ciddi olarak ele alınması gerekmektedir. Diğer yandan günümüzde çalışanlar geri hizmetlerde çalışmak istemedikleri için farklı ülkelerden yabancı personel istihdamı gündemdedir ki bu da ücretler, çalışma şartları, sosyal olanakların artırılması gibi yöntemlerle çözümlenmeye çalışılmalıdır. En nihayetinde eski, yeni tüm çalışanlarda aidiyet hissinin oluşturulabilmesi için yönetici kadrolarına ciddi iş düşmektedir. Sosyal olanaklar çalışma şartlarının daha olumlu hale getirilmesi gibi yöntemlerle yöneticilerin yapacağı çalışmalara destek sağlanmalıdır.